ដោយ ព្រាប ចាន់ម៉ារ៉ា
នៅអត្ថបទជំពូកទី៤ លេខរៀងទី៤២ លោកអ្នកអានធ្លាប់បានឃើញខ្លះហើយអំពីការស្បថសច្ចា ពិសេសចំពោះអ្នកបម្រើរាជការសម័យបុរាណ។ នៅទីនេះខ្ញុំសូមបង្ហាញពាក្យស្បថក្នុង «សាត្រាប្រណិធាន» ឆ្នាំ១៩០៦ សម្រាប់សូត្រឲ្យគូក្តីដែលមានវិវាទនឹងគ្នាថាតាម ព្រមទាំងអ្នកជាសាក្សីក៏ត្រូវស្បថជាបន្ទាប់ដូចគ្នានោះដែរ។ ការស្បថនេះធ្វើឡើងតែក្នុងករណីណាដែលជំនុំទៅឃើញថាកាត់ពុំកើត ដោយខ្វះភស្តុតាង ឬដោយពុំច្បាស់ក្នុងចិត្តថា អ្នកណាខុស អ្នកណាត្រូវ។ ទំនុកនោះ វែងឆ្ងាយគួរសម គឺគេអញ្ជើញអស់ទេពនិករ, ខ្មោច, ព្រាយ, អារក្ស, អ្នកតាពីគ្រប់ទិសទីមកជាសាក្សី ស្តាប់ទៅគួរព្រឺ គួរខ្លាចខ្លាំងណាស់ ទោះជឿ ពុំជឿ អ្នកដែលប្រព្រឹត្តខុសគង់នឹងតក់ស្លុតស្រយុតចិត្តអាណិតខ្លួនពុំលែងឡើយ។ រូបលេខ១-៩ ជាសំណៅដើម ហើយខាងក្រោមនេះ ជាសេចក្តីក្នុងសាត្រាប្រណិធាន ដែលខ្ញុំយកមកសម្រួលជាអក្ខរាវិរុទ្ធបច្ចុប្បន្នខ្លះ ដើម្បីឲ្យអ្នកអានងាយមើល តែពាក្យពេចន៍ ខ្ញុំទុកនៅដដែល ឥតមានកែកុនអ្វីឡើយ។
ចុល្លសករាជ ១២៦៨ ឆ្នាំមមី អដ្ឋស័ក ត្រូវនឹងឆ្នាំ១៩០៦
ហ្លួងអន្ជិត ហេម បានពិនិត្យ តម្រង់សេចក្តី និងអក្សរ
ម៉ឺនពិនិត្យអក្សរ សេង សរសេរសាត្រាប្រណិធាននេះត្រឹមត្រូវជូនលោកមហាសង្ឃរាជ ហ្គេដុង ក្រុងបារីស។
១- អហំនមា មិសិរសា សុសម្ពុទ្ធោ តិលោកានំ អហំវិសុទ្ធោ នមសមានោ សំឃវរំ
២- សព្ពេទេវា តិរិវនា សក្កេកាមំ ចអន្តលិ ក្ខេវិមានំ មហារាជិ ភូមខេត្តេ
៣- មេរុរាជា រុក្ខាទេវា តរុទ្ទានាគេ កាលយមោ ឥន្ទោព្រហ្មេ សុណន្តុតេ អធិដ្ឋានា។
៤- អហំរីខ្ញុំ លើកករប្រណម្យ ដាក់លើសិរសា
បង្គំព្រះពុទ្ធ ជាម្កុដលោកា ព្រះធម៌សម្មា
ព្រះសង្ឃសាវ័ក។
៥- បង្គំព្រះស្រី អារ្យអង្គមេត្រី ពង្សពុទ្ធិចក្រ
ព្រះយម្ភូមិន្ទ ព្រះឥន្ទ្រទ្រង់សក្តិ ព្រះព្រហ្មវរភក្ត្រ
ព្រះយមរាជា។
៦- បង្គំព្រះនារាយណ៍ ព្រះភិរុណព្រះពាយ ធរណីគង្គា
ព្រះចតុលោកបាល ព្រះកាលទេវា ព្រះសូរ្យចន្ទ្រា
ព្រមព្រះពៃស្រពណ៍។
៧- អញ្ជើញទេព្តា ទាំងឆកាមា វចរសាយសព្វ
ទាំងទេពគិរី នាទីភូមិភព ថេរថិតនៅគ្រប់
រុក្ខាកាសស្ថាន។
៨- ទោះទេពនិករ គ្រុឌវិទ្យាធរ នៅហេម្បូពាន្ត
អារក្សតូចធំ មកជុំនាស្ថាន នេះជាប្រធាន
សាក្សីយើងខ្ញុំ។
៩- អញ្ជើញអារក្ស ក្លាងមឿងសិទ្ធិសក្តិ រុងរឿងជាធំ
មេសរភ្នំបទ ព្រះធាតុបាភ្នំ រាជទ្រព្យឧត្តម
ឧត្តុង្គមានជ័យ។
១០- អញ្ជើញមេសរ វិហារសំណ នូវក្រាំងពន្លៃ
បន្លាស់ពាក់ព្រ័ត្រ សំរឹទ្ធិជ័យ មេសរស្បាតស្បៃ
កោះកំពង់រាប។
១១- បរមីឆោមជ្រែក ពញាឮលង្វែក ជាំរាយជាំជាប
តាំងស្តុកឈូកក្រាយ ក្រងលាយព្រៃច្រាប ត្រពាំងបោះអាប
កោះចិនបាធាយ។
១២- ភ្នំត្រប់ភ្នំដិល ព្រៃត្រើយត្រងិល ពាក់ព្រ័ត្រតាំងស្នាយ
ភ្នំត្រោកជើងព្រៃ បាជ័យបារាយ ចតុលោកភូមិស្វាយ
ភ្នំកំពង់លែង។
១៣- មេសរត្នោតជុំ កោះកំញ៉ានធំ ព្រែកព្រាមពាមត្រែង
ពាមផាត់សន្តាយ ជ្រោយក្រាយភ្នំត្បែង ស្ទឹងស្ទោងជីក្រែង
ជាំប្រំាងព្រៃក្តី។
១៤- មេសរសន្ទុក ជីសូរ្យព្រៃស្រុក ភ្នំក្បាលដំរី
ជាំឈើទាលា ព្រៃចារភ្នំជី ព្រហ្មសាទរស្រី
ព្រះឥន្ទ្រអាធារ។
១៥- ចុងឃ្នៀសភ្នំក្រោម ព្រែកបន្ទាយជោម ព្រែកបន្ទាយទ្វារ
ភ្នំព្រះអូរឆាយ បារាយទឹកថ្លា មហាសៀកឫទ្ធា
លលេបក់ដង។
១៦- ភ្នំបូកបាខែង ស្ពានទិព្វស្ពានត្រែង ត្នោតព្រះដំបង
បាណន់វត្តឯក ពាមខ្ញែកភ្នំថ្ពង បរិបូណ៌ខ្លុងត្រង
ពោធិ៍សត្វកំរែង។
១៧- ព្រៃថ្ងពានជាំង ភ្នំខ្ជោលត្រពាំង ចន្ទចារត្រាត្រែង
កៀនកំពង់ថ្ម ស្រីសរអូរវែង បែកចានតាំងស្លែង
ព្រៃក្តាត់ព្រៃក្តួច។
១៨- មេសរព្រៃព្រាល ភ្នំជ្រាវឱរ៉ាល់ តាកែវក្រលួច
ក្រឡាញ់ជើងតួន ព្រៃពួនព្រៃពួច ភ្នំស្រង់ភ្នំស្រួច
បឹងជ្រោងត្បូងឃ្មុំ។
១៩- ខ្មួញខ្មែរលើលាំង ជ្រៃជួរត្រពាំង កោងកោះបាភ្នំ
ភ្នំជើងមេដែង ទូកវែងស្វាយជ្រំ ពាមរាំងជ្រោយខ្សុំ
បឹងផ្សោតភូមិក្រួ។
២០- ល្វាឯមកៀនស្វាយ ដីឥដ្ឋបន្ទាយ ដែកវិហារសួគ៌
ព្រះជ្រៃក្រគរ នូវរកាជួរ ច្រកជ្រោយសម្បួរ
សម្បូណ៌សម្បុក។
២១- ក្រចេះកញ្ជរ ខ្ពបស្នែងព្រៃឈរ ព្រៃឆៀងវាលផុត
មហាសៀកកំបោរ នូវឫស្សីស្រុក វត្តព្រះបួនមុខ
ភ្នំពេញដូនស្តើង។
២២- មេសរបាទី បាដែងព្រៃក្តី ព្រៃបាក់កាំភ្លើង
ព្រះស្ទឹងចាស់ស្តៅ ថ្អូហៅភ្នំត្រើង សំពោងភ្នំភ្លើង
នូវព្រះត្រពាំង។
២៣- អញ្ជើញអារក្ស មេសរបាសាក់ បាសានស្រុកទ្រាំង
គុះស្រែននោង ស្វាយកោងបូពាំង ពពាលថ្មបំាង
នូវបន្ទាយមាស។
២៤- មេសរកំពត កំពង់សោមសោត មេបានបញឆ្ពាស
កោះកំពង់ត្រុំ កៀនកំពង់ទ្រាស បឹងព្រួលស្វាយមាស
កោះខ្សាច់កណ្តាល។
២៥- កោះស្នាកៀនឃ្លាំង ព្រែកពាមជីលាំង មណ្ឌបផ្ទះវាល
ព្រែកមាត់ក្រសះ ភូមិផ្ទះកណ្តាល ព្រៃញាតដីច្រាល
ពាមព្រែកបង្កង។
២៦- នូវជ្រោយចង្វា ខ្សាច់ខ្ទររកា កោងកោះដំបង
នូវកំពង់ចាម ព្រែកពាមជីកង បឹងផ្ទោលបឹងត្រង
កោះខ្សាច់បីពៃ។
២៧- មេសរព្រែកឯង កោះទុងកោះត្រែង មាត់ជ្រូកបាក់ដៃ
ភ្នំគុជ្ជរោ នូវពោធិ៍ហាន់ជ័យ កោះទុងកោះរៃ
កោះអណ្តែតខ្ញូង។
២៨- ពីជ្រោយមេត្រី ខ្សាច់ភ្នំដំរី ព្រែកប្រសព្វឆ្លូង
ពាមក្តាតបាតខ្ទះ ព្រៃព្រះអណ្តូង ពាមព្រែកប្រលូង
ថ្មរៀបខ្សាត់ត្បា។
២៩- មេសរផ្កាយម្រេច មាន់ហើររំលេច នូវបឹងចំណារ
ពាមទេរកោះទ្រង់ កំពង់ក្រូចឆ្មារ តាំងគោកចម្ការ
លើលេចកោះប្រែង។
៣០- រអាងព្រៃបុះ លាវជ្រោយត្រសុះ ក្រនូលថ្នាំងកែង
ប្រាសាទកោះត្នោត កោះពោតកោះពែង កោះក្ទម្ពស្ទឹងត្រែង
ស្ទឹងត្រង់បាក់ក។
៣១- សុពណ៌កាឡី នគរស្លាប់ប្តី ស្រុកស្រីសន្ធរ
នូវវាលប្រសិល ថ្មដិលថ្មស ធ្មេញសេះពាមរ
ថ្មសិង្ហព្រះលាន។
៣២- តេជះយើងរក អញ្ជើញមូលមក សព្វគ្រប់កុំខាន
ជួបជុំជួយស្តាប់ សាសព្ទប្រណិធាន ជាតិជាពេជ្រញាណ
យើងខ្ញុំសច្ចា។
៣៣- ដ្បិតពាក្យអ្នកក្តី ទាំងពីរស្រដី ដណ្តើមឈ្នះគ្នា
អស់ទាំងយើងខ្ញុំ ជំនុំឃើញជា ទញ់ទាល់ប្រាជ្ញា
នឹងកាត់ពុំបាន។
៣៤- ទើបនាំមកស្បថ តាមដោយនូវបទ វិន័យបុរាណ
បើអ្នកឯណា មុសាវាទហាន ស្បថទៅបំពាន
បំពោកយកឈ្នះ។
៣៥- សូមអស់ទេព្តា អារក្សនានា ដែលមានតេជះ
បំផ្លិចបំផ្លាញ ឲ្យលាញស្រឡះ ឲ្យភ្លើងឆេះផ្ទះ
រន្ទះបាញ់ប្រាណ។
៣៦- ព្រាត់ម្តាយឪពុក ព្រាត់ស្រែព្រាត់ស្រុក ព្រាត់ធនព្រាត់ធាន
ព្រាត់កូនព្រាត់ចៅ ព្រាត់ផៅសន្តាន រន្ទះបាញ់ប្រាណ
ក្សិណក្ស័យបង់បាត់។
៣៧- ព្រាត់កូនប្រពន្ធ ថ្លោះខូចសក្តិបុណ្យ វិនាសខ្ចាយខ្ចាត់
ត្រូវនឹងសាហាស់ នៃព្រះមហាក្សត្រ ដើរគោកឲ្យសត្វ
សាហាវហិង្សា។
៣៨- ជល់ជាន់ចាក់ព្រេច ឲ្យល្អិតល្អោចខ្ទេច អស់អង្គរូប
ទោះដើរឯទូក ឲ្យភ្លូកដោយមហា ព្យុះសង្ឃរា
លិចលង់អន្តរាយ។
៣៩- ទោះបីស្លាប់ទៅ ឲ្យទៅកើតនៅ នានរកនាយ
រងកម្មនៅនា ចតុរាបាយ ក្នុងជ្រាំជ្រៅឆ្ងាយ
រូបរងវេទនា។
៤០- ទោះបីរដោះ ពីនរកនោះ ទៅកើតជាតិណា
កុំឲ្យប្រទះ នឹងព្រះពុទ្ធា ឲ្យទៅកើតជា
ប្រេតសត្វតិរច្ឆាន។
៤១- ទោះមកកើតជា មនុស្សវិញក្តីណា ខ្សត់ខ្សោយសន្តាន
ជាខ្ញុំបម្រើ គេប្រើឥតក្សាន្ត កុំឲ្យគេមាន
ប្រណីមេត្តា។
៤២- មួយសោតបើអ្នក ណាកាចអប្បលក្ខណ៍ ពាក្យពុំសក្តិយា
ចិត្តចោរទុច្ចរិត គន់គិតព្លីការ លន់តួស្មាលា
ពីព្រះប្រណិធាន។
៤៣- នេះបើទេព្តា ណាយកស្មាលា មេត្តាប្រោសប្រាណ
ឲ្យទេពនោះស្រុត ច្យុតចាកស្ថាន ទៅបង្កើតប្រាណ
ក្នុងមហាអវីចី។
៤៤- បពិត្រទេព្តា បើអ្នកឯណា ស្លូតត្រង់សេចក្តី
សូមអស់អារក្ស ទេព្រក្សភពត្រៃ ទោះមេសរក្តី
ចម្រើនពរា។
៤៥- ឲ្យភ័ព្វសម្បត្តិ សម្បូណ៌សុវត្ថិ តិរេកគណនា
ថេរថិតយឺនយូរ បរិបូណ៌ទីឃា យុយឺនព្រមប្រា
កដកាលនេះម្តង។
៤៦- លុះលែងជាតិទៅ ផលនាំសំដៅ ដូចចិត្តបំណង
ឲ្យបានសម្បត្តិ តុសិតឥតហ្មង មានបរិវារផង
ច្រៀងរាំបម្រើ។
៤៧- នីរអស់ទុក្ខភ័យ ឧបទ្រពចង្រៃ បាបពៀរអំពើ
អំពីបុព្វជាតិ ស្អាងស្អាតប្រសើរ ប្រសិនណាបើ
អ្នកនោះចេតនា។
៤៨- ដូចម្តេចឲ្យបាន ដូចចិត្តចំណាន បំណងប្រាថ្នា
ទោះបីចង់បាន និព្វានក្តីណា ឲ្យបានដូចជា
គំនិតប៉ុនប៉ង។
- ត្រូវឲ្យអ្នកដែលស្បថថាតាមអាជ្ញាកណ្តាល៣ដង៖
សូមពិតសូមឆុតៗ ក្រៃចំហុត ដូចចិត្តបំណង ចំពោះថ្មីៗ កុំបីផ្សូរផ្សង ឲ្យអស់មនុស្សផង រាងចាលរអា។
បើខ្ញុំវៀចឲ្យត្រូវតាមពាក្យបណ្តាសា ស្មាលាកុំឲ្យរួច បើខ្ញុំត្រង់ឲ្យចម្រើនដូចព្រះពរនេះ។
រូបលេខ១
រូបលេខ៤
រូបលេខ៧
រូបលេខ២
រូបលេខ៥
រូបលេខ៨
រូបលេខ៣
រូបលេខ៦
រូបលេខ៩
